หลังจากการจัดฟันเสร็จสิ้น คุณอาจรู้สึกโล่งใจที่สามารถกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติโดยไม่ต้องมีเครื่องมือจัดฟันติดอยู่ในช่องปากอีกต่อไป แต่สิ่งที่หลายคนอาจไม่ทันคาดคิดก็คือ “ปัญหาฟันล้มหลังจัดฟัน” เพราะฟันที่เรียงตัวอย่างสวยงามหลังจากการจัดฟันนั้นยังคงมีโอกาสเคลื่อนตัวได้ หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม ฟันที่เคยถูกจัดให้เข้าที่ก็จะค่อย ๆ เคลื่อนกลับไปสู่ตำแหน่งเดิมก่อนจัดฟัน หรืออาจเบี่ยงเบนไปในทิศทางอื่น ๆ ทำให้ต้องกลับมาพิจารณาการจัดฟันรอบสองเพื่อแก้ไขปัญหานี้ !
เปิดสาเหตุที่ทำให้ฟันล้มหลังจัดฟัน
ปัญหาฟันล้มหลังจัดฟันนั้นสามารถเกิดขึ้นได้จากหลากหลายปัจจัย โดยเฉพาะในช่วงหลังถอดเครื่องมือจัดฟันใหม่ ๆ ซึ่งเป็นช่วงที่เปราะบางที่สุดของการรักษา โดยสาเหตุหลัก ๆ ได้แก่
ฟันล้มเพราะไม่ใส่รีเทนเนอร์ตามคำแนะนำของทันตแพทย์
ต้องบอกว่าเป็นเคสที่ทันตแพทย์เห็นมานักต่อนักกับปัญหาคนไข้ฟันล้มเพราะไม่ใส่รีเทนเนอร์ โดยคนส่วนใหญ่อาจมองแค่ในแง่ของการใช้ชีวิตลำบาก แต่ลืมไปว่ารีเทนเนอร์คืออุปกรณ์สำคัญที่ช่วยล็อกตำแหน่งฟันให้อยู่กับที่หลังจัดฟันเสร็จ ซึ่งหากไม่ใส่รีเทนเนอร์ตามเวลาที่กำหนด ก็จะทำให้ฟันค่อย ๆ เคลื่อนที่กลับไปสู่ตำแหน่งเดิมอย่างช้า ๆ จนกระทั่งกลายเป็นปัญหาฟันล้มในที่สุด
กระดูกและเนื้อเยื่อรอบฟันยังไม่แข็งแรงพอ
แม้ฟันจะเรียงตัวสวยจนพอใจแล้ว แต่กระดูกและเนื้อเยื่อที่รองรับฟันยังคงต้องใช้เวลาในการปรับตัวอยู่ ดังนั้น คนไข้จำเป็นต้องใส่รีเทนเนอร์ในช่วงแรก ๆ อย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้เวลาเนื้อเยื่อได้เซตตัว ป้องกันปัญหาฟันเคลื่อนที่กลับไปยังตำแหน่งเดิมก่อนจัดฟัน
แรงจากการบดเคี้ยวและพฤติกรรมการใช้ฟัน
พฤติกรรมอย่างการกัดเล็บ ใช้ฟันเปิดของ การเคี้ยวน้ำแข็ง หรือการนอนกัดฟัน ล้วนส่งผลต่อแรงที่มากระทำบนฟัน และอาจส่งผลให้ฟันเคลื่อนตัวได้ แม้จะใส่รีเทนเนอร์บ้างในบางช่วงเวลาก็ตาม
ไม่ใส่รีเทนเนอร์แล้วฟันล้ม ทำไงดี ควรจัดฟันรอบสองหรือไม่ ?
หากปล่อยให้เวลาผ่านไปโดยไม่ใส่รีเทนเนอร์ แล้วสังเกตเห็นว่าฟันเริ่มล้มหรือเรียงตัวไม่สวยเหมือนเดิม ก็อย่าเพิ่งตื่นตระหนกไป เพราะทุกปัญหายังมีทางแก้ไข !
กรณีฟันล้มเพียงเล็กน้อย
บางเคสสามารถใช้รีเทนเนอร์เดิมเพื่อช่วยดันฟันให้กลับเข้าที่ แต่ควรให้ทันตแพทย์ตรวจสภาพของรีเทนเนอร์ก่อนว่าอุปกรณ์ยังมีสภาพดีและสามารถใช้งานเพื่อแก้ไขปัญหาฟันล้มหลังจัดฟันได้หรือไม่
กรณีฟันล้มปานกลาง
เมื่อฟันเริ่มเคลื่อนออกจากตำแหน่งมากขึ้น รีเทนเนอร์แบบเดิมอาจไม่สามารถดันฟันกลับได้ทั้งหมด ทันตแพทย์จึงมักแนะนำให้ทำรีเทนเนอร์แบบแข็งที่ Customized เฉพาะบุคคล เพื่อช่วยให้ฟันค่อย ๆ ขยับเข้าสู่ตำแหน่งที่เหมาะสม ให้รอยยิ้มของคุณกลับมาสวยงามดังเดิม
กรณีฟันล้มมากและมีผลต่อการสบฟันหรือรูปหน้า
หากฟันขยับจนมีผลต่อรูปหน้า การพูด การเคี้ยว หรือการสบฟัน อาจต้องพิจารณาการ
จัดฟันรอบสอง โดยทั่วไปจะนิยมเลือกใช้เครื่องมือจัดฟันแบบใส (Clear Aligners) หรือจัดฟันแบบติดแน่น ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยและการวางแผนของทันตแพทย์เป็นสำคัญ
วิธีป้องกันฟันล้มหลังจัดฟัน หมดกังวลเรื่องยิ้มไม่สวย
ไม่ว่าจะเลือกใช้เครื่องมือจัดฟันแบบใด สิ่งสำคัญที่สุดหลังการรักษาคือการดูแลอย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันไม่ให้ต้องย้อนกลับมาเริ่มต้นใหม่อีกครั้ง
ใส่รีเทนเนอร์ตามคำแนะนำของทันตแพทย์
ในช่วงปีแรกหลังถอดเครื่องมือจัดฟัน ทันตแพทย์จะแนะนำให้ใส่รีเทนเนอร์อย่างสม่ำเสมอ ดังนั้น คนไข้ควรปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด จะได้ไม่ต้องมากังวลทีหลังว่าไม่ใส่รีเทนเนอร์แล้วฟันล้มทำไงดี เมื่อเริ่มเข้าสู่ช่วงรักษาระยะยาวแล้วค่อยลดระยะเวลาลง เช่น ใส่เฉพาะตอนกลางคืนเป็นประจำทุกวัน
เข้าพบทันตแพทย์เพื่อตรวจเช็กเป็นระยะ
การเข้าตรวจเช็กตามนัดจะช่วยให้ทันตแพทย์สามารถประเมินตำแหน่งฟัน และปรับเปลี่ยนแผนการรักษาหรือการใช้รีเทนเนอร์ได้อย่างทันท่วงที หากพบสัญญาณความเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อยก็จะสามารถจัดการได้ก่อนที่ปัญหานั้นจะลุกลาม
ระวังพฤติกรรมที่อาจทำให้ฟันขยับ
- ควรหลีกเลี่ยงนิสัยที่ใช้ฟันอย่างไม่เหมาะสม เช่น การใช้ฟันกัดสิ่งของแข็ง ๆ หรือชอบนอนกัดฟันโดยไม่รู้ตัว ควรแจ้งทันตแพทย์หากสงสัยว่าตนเองมีพฤติกรรมเหล่านี้เพื่อรับคำแนะนำในการแก้ไข อาทิ การใช้เผือกสบฟันในขณะนอนหลับ
- จะเห็นได้ว่า ฟันล้มหลังจัดฟันเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นได้หากขาดการดูแลอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะการละเลยการใส่รีเทนเนอร์ ซึ่งอาจนำไปสู่ความจำเป็นในการจัดฟันรอบสอง ดังนั้น หากพบว่าฟันเริ่มเคลื่อนตัว ควรปรึกษาทันตแพทย์เพื่อหาวิธีแก้ไขโดยเร็วที่สุด
- สำหรับผู้ที่ต้องการแก้ไขฟันล้มโดยไม่ต้องกลับไปใส่เหล็กจัดฟันอีกครั้ง Dr Clear Aligners พร้อมให้บริการจัดฟันใสที่ได้รับการรับรองทางการแพทย์ โดยทันตแพทย์ที่ใส่ใจในทุกขั้นตอนการรักษา ควบคู่ไปกับการใช้เทคโนโลยีอันทันสมัยเพื่อให้การจัดฟันของคุณมีประสิทธิภาพและปลอดภัย พร้อมด้วยแผนการรักษาที่ออกแบบเฉพาะบุคคล โดยใช้เวลาในการรักษาเพียง 6-9 เดือนเท่านั้น นัดปรึกษากับเราวันนี้ โทร. 02-101-2384 หรือ แอดไลน์เพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมจากเจ้าหน้าที่ Line: @drclearaligner แล้วมาสร้างรอยยิ้มที่มั่นใจไปด้วยกัน !
แหล่งอ้างอิง
- Why Retainers are Important. สืบค้นเมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม 2568 จาก https://baileyorthodontics.com/why-retainers-are-important/.
